Επεμβάσεις Καρδιάς
Στεφανιογραφία - Αιμοδυναμικός έλεγχος
Η διάγνωση και ο τρόπος αντιμετώπισης της στεφανιαίας νόσου απαιτούν την ακριβή απεικόνιση των στεφανιαίων αρτηριών. Η ακριβέστερη απεικόνιση των στεφανιαίων αρτηριών και των κλάδων γίνεται με την στεφανιογραφία.
Ιστορικό
Από ιστορικής πλευράς οι πρώτες στεφανιογραφίες έγιναν με αποκάλυψη (χειρουργική τομή) της βραχιονίου αρτηρίας. Αργότερα καθιερώθηκε η παρακέντηση της μηριαίας αρτηρίας και από το 1989 με την συνεχή βελτίωση των καθετήρων εισήχθη η τεχνική διενέργειας καθετηριασμών από την κερκιδική αρτηρία (καρπός του χεριού) και από το 1992 η διενέργεια αγγειοπλαστικής.
Τεχνική
Πρόκειται για μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική ακτινοσκιερής απεικόνισης των στεφανιαίων αρτηριών μετά από έγχυση ακτινοσκιερού μέσου, μέσω ειδικών καθετήρων. Οι καθετήρες εισάγονται μετά από παρακέντηση μιας αρτηρίας και προωθούνται κεντρικά προς την ανιούσα αορτή όπου με ειδικούς χειρισμούς εισάγονται στα στόμια των στεφανιαίων αρτηριών.
Η παρακέντηση της αρτηρίας για την είσοδο των καθετήρων γίνεται μετά από ψηλάφηση της αρτηρίας που βρίσκεται κάτω από το δέρμα. Οι αρτηρίες που χρησιμοποιούνται κυρίως είναι η μηριαία αρτηρία στη βουβωνική χώρα, η βραχιόνιος αρτηρία στην καμπική επιφάνεια του αγκώνα και η αρτηρία του καρπού κυρίως η κερκιδική.
Η σκιαγράφηση του αυλού των αρτηριών και των κλάδων τους γίνεται μετά από έγχυση σκιαγραφικής ουσίας. Ταυτόχρονα γίνεται καταγραφή από διάφορες οπτικές γωνίες της πορείας των αρτηριών στην καρδιά και αποκαλύπτονται οι τυχών βλάβες τους.
Στεφανιογραφία από τη μηριαία αρτηρία
Το κύριο πλεονέκτημα της πρόσβασης από τη μηριαία αρτηρία είναι η δυνατότητα να τοποθετούνται ευμεγέθη θηκάρια για σύμπλοκες και δύσκολες αγγειοπλαστικες, διαδερμικές εμφυτεύσεις βαλβίδων, ευχερέστερη εύρεση των στομίων των φλεβικών μοσχευμάτων και η τοποθέτηση ενδοαορτικής αντλίας.
Τα μειονεκτήματα της μηριαίας παρακέντησης είναι η αναγκαιότητα παραμονής του ασθενούς για ορισμένες ώρες στην κλίνη καθώς και οι επιπλοκές που συνδέονται με την περιοχή της παρακέντησης όπως:
- Αιμάτωμα
- Οπισθοπεριτοναϊκό Αιμάτωμα
- Ψευδοανεύρυσμα
- Αρτηριοφλεβώδες Συρίγγιο (Επικοινωνία)
- Ισχαιμία ή Θρόμβωση κάτω Άκρου.
Συμπερασματικά η πρόσβαση απο την μηριαία αρτηρία είναι μία ασφαλής μέθοδος με πολύ μικρό ποσοστό επιπλοκών όταν διενεργείται απο έμπειρους επεμβατικούς καρδιολόγους.
Στεφανιογραφία από την κερκιδική αρτηρία
Τα πλεονεκτήματα της στεφανιογραφίας από κερκιδική προσπέλαση (από το χέρι) συνίστανται:
Στην άμεση κινητοποίηση του ασθενούς δηλ. μπορεί να σηκωθεί αμέσως μετά την επέμβαση και να λάβει εξιτήριο μετά από λίγες ώρες εάν το κρίνει σκόπιμο ο ιατρός- Ελαχιστοποίηση των αιμορραγικών επιπλοκών καθώς επίσης και των ψευδοανευρυσμάτων
- Εύκολη αιμόσταση - Δεν είναι αναγκαία η διακοπή των αντιπηκτικών φαρμάκων
- Αποφυγή τραυματισμού οργάνων όπως νεύρων ή μεγάλων φλεβών που βρίσκονται κοντά στη μηριαία αρτηρία
- Αποφυγή δημιουργίας επιπλοκών όπως αρτηριοφλεβώδης επικοινωνία.
Τα συνήθη προβλήματα που συνδέονται με την κερκιδική προσπέλαση:
- Αρτηρία μικρότερη σε εύρος με συνέπεια δυσκολότερη παρακέντηση ή βλάβες στο χώρο εισόδου.
- Απόφραξη ή σπασμός της κερκιδικής αρτηρίας
- Τεχνικές δυσκολίες λόγω ελίκωσης της κερκιδικής ή των μηριαίων αρτηριών μετά από αυτήν (βραχιόνιος, υποκλείδια)
- Συχνότερα συμβάματα εγκεφαλικών
- Συνήθως μεγαλύτερη διάρκεια της εξέτασης και υψηλότερες δόσεις ακτινοβολίας.
Οι αντενδείξεις για τη χρησιμοποίηση της κερκιδικής αποτελούν τα εξής:
- Πιθανή ανάγκη για αρτηριοφλεβώδη fistula σε ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια (ανάγκη για χρόνια αιμοκάθαρση)
- Χρησιμοποίηση της αριστερής κερκιδικής αρτηρίας ως αρτηριακό μόσχευμα για Bypass (πρόσβαση από αριστερή κερκιδική)
- Ασθενείς που πάσχουν από σύνδρομο Raynaud
- Λεμφοίδημα
Γενικά το σημαντικότερο πλεονέκτημα της στεφανιογραφίας από το χέρι (κερκιδική αρτηρία) είναι η άμεση κινητοποίηση του ασθενούς και το πολύ χαμηλό ποσοστό αιμορραγικών επιπλοκών.
Συμπερασματικά η στεφανιογραφία είναι μία ανώδυνη και ασφαλής μέθοδος διερεύνησης των στεφανιαίων αρτηριών τόσο όταν διενεργείται από την μηριαία όσο και από την κερκιδική αρτηρία. Προϋποθέτει κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή, έμπειρο και εξειδικευμένο ιατρικό-νοσηλευτικό προσωπικό.
Την απόφαση για το ποιά μέθοδος θα ακολουθηθεί (μηριαία ή κερκιδική πρόσβαση) την λαμβάνει ο επεμβατικός καρδιολόγος αφού συνεκτιμήσει όλους τους παράγοντες που έχουν σχέση με την νόσο και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ασθενούς.
